De groene pracht aan de Berkel, Zutphen
Wil je meer weten over de duurzame toepassingen in deze tuin of deze in de praktijk bekijken? Via dit formulier kun je de eigenaar vragen of je een afspraak kunt maken om op bezoek te gaan.
Omschrijving
De (privé)tuin van het appartementencomplex St. Elisabeth (55+) is door bewoners gedeeltelijk omgetoverd van een fraaie formele tuin naar een nog rijkere biodiverse tuin waar het bijzonder goed toeven is.
Waar mogelijk houden we rekening met de interactie tussen mens, dier, grond, plant en water.
Het complex ligt aan de rand van het stadscentrum, langs het riviertje de Berkel, waar we de oever zo veel mogelijk met rust laten. Het is een plek waar b.v. het koninginnekruid veel door de vlinders wordt bezocht, de distels door nectar en zaadeters, kikkerdril zich in het zonnetje kan ontwikkelen, en waar watervogels een foerageer-, schuil- en nestelplekjes kunnen vinden.
Een deel van de historische stadsmuur grenzend aan de Berkelpoort bevindt zich in onze tuin aan de zuidkant. Het microklimaat maakt dat je her en der zomaar prachtig bloeiende planten, bijzondere minivarens en diverse soorten korstmossen tussen de stenen tevoorschijn ziet komen. In de klimop nestelde dit jaar een merel en een winterkoninkje. De beverboom en de Japanse kornoelje naast de stadsmuur zijn wel de indrukwekkendste bloeiers in deze tuin. In het gazon staat een beukenboom die schaduw biedt voor de bewoners naast het zonnig gelegen terras aan de Berkel.
Het pareltje is wel de intieme zitplek die in de luwte is gecreëerd. Dit is fraai omzoomd met een smaakvolle en rijke variatie aan struikjes, bloeiers en fruitboompjes. De paden er omheen zijn verhard met klinkertjes of leemgrind om de bewoners die slechter ter been zijn comfort te bieden maar toch water te kunnen doorlaten.
Door met ‘maai mei niet’ mee te doen hebben we kunnen ervaren hoe veerkrachtig het op het oog verbrand gazon (in een droog en heet jaar) zich heeft kunnen herstellen in een zelfs rijk bloemen buffet. Voldoende inspiratie om nu structureel een bloemenstrook te laten staan in het gazon en minder te maaien.
Dit is een mooie aanvulling op onze wilde bijen-, vlinder-, bloemen-, moestuin aan de noordkant. Een tuin met door het jaar heen ruim voedsel, waardplanten en nestgelegenheid voor allerlei dieren. Dit jaar weinig vlinders gezien dus krijgen ze wat extra aandacht door het aanbieden van rottend fruit en nectar.
Een wilde bijenmuur gestapeld met o.a. oude stenen en scherven van het voormalig St. Elisabeth is een fraaie aanvulling op ons deel van het bijenlint (ooit in Zutphen begonnen als lokaal initiatief nu een landelijk fenomeen. In het jaar 2012 alhier het bijenlint van het jaar!!). Naast een straat vól lindebomen hebben we een grote bijenboom, hazelaars, kornoeljes, fruitbomen en bessenstruiken die elkaar aflossen tijdens de bloei (het gonst dan van de bijen!) daarna leveren ze royaal bessen, noten en vruchten.
Zoveel mogelijk grond bedekt houden heeft onze aandacht op de ietwat zanderige grond. Of het nu gaat over tuinieren in de schaduw, onder bomen of juist midden in de brandende zon, het vraagt om creativiteit. Wel of niet water geven, nog meer mulchen of misschien andere keuzes maken qua beplanting.
Helaas beschikken we niet over een mogelijkheid voor regenwateropvang, maar hebben naast drinkwatertoevoer ook een hand bediende grondwaterpomp (wel een uitdaging voor 80+ ;-)).
Door blad en gedroogde plantenresten te laten liggen, houtsnippers te gebruiken of bodembedekkers hun gang te laten gaan, lukt het tot op zekere hoogte om te koelen en vocht vast te houden.
In het moestuintje wordt hoofdzakelijk wormencompost als mest gebruikt. De grond afdekken met schapenwol om te koelen en vocht vast te houden, schapenwolkorrels als meststof en ook het ingraven van water gevulde petflessen is een experiment van dit seizoen. De paden zijn deels voorzien van houtsnippers wat naast vocht vasthouden ook een rijk bodemleven genereert en na een paar jaar weer als compost zal dienen. De merels en roodborstjes vinden er dagelijks hun portie wormen.
De rommelhoekjes in de tuin zijn een eldorado voor allerlei vogels, padden, kikkers, slakken, egel, bunzing, marters, muizen, eekhoorn, ja ook voor de (slakken etende ;-)) rat en insecten. Diverse nestkastjes, egelhuisjes, stapelmuurtjes, takkenril en ook drinkbakken en baddergelegenheden zijn voor ze beschikbaar.
In de prachtige bloemen- en pluktuinen blijven in de herfst zoveel mogelijk zaaddozen staan voor de putters, kepen, groenlingen enz..
Verder is er in dit stuk tuin een ‘Hakplek’, waar ‘vers hout’ uit de tuin omgetoverd wordt met bijl, handboor en mes naar een krukje, hakblok, lepel of vork of zelfs een schaafbok.
Het is fijn om elkaar te ontmoeten of gewoon een beetje te mijmeren met je voetjes in het gras onder de rijkdragende walnotenboom, ja het is hier goed toeven!.
De helft van de tuinierende bewoners zijn 80+ jaar, moge dit gegeven als inspiratie dienen!
Kenmerken
Grootte:
200m2
Soort: tuin
Toegepaste maatregelen
Waterdoorlatende verharding, Houtsnippers, schors en cacaodoppen, Bomen voor schaduw, Planten voor verkoeling, Bloemenveld, Inheemse planten, Biologische planten, Boom, Gazon, Groene erfafscheiding, Fruitbomen, Eetbare bloemen, Vergeten groenten, Groente planten, Fruitplanten en struiken, Kruidentuin, Vogelhuisjes, Paddenhuisje, Egelhuisje, Insecten hotel, Voedselvoorziening dieren, Drinkwatervoorziening dieren, Wormencompostbak
Foto's
Beschreven maatregelen
Omschrijving
Naast leemgrindpaden, zijn er ook klinker- en houtsnipperpaden
Tips
Misschien is er keuze in de maat grit/grind.
Ervaringen
Het leemgrindpad ziet er prachtig uit, is goed waterdoorlatend, is verhard genoeg om comfortabel te kunnen lopen, vooral als je wat slechter te been bent, gezien onze 55+ bewoners. Het nadeel is dat het profiel van schoenen en banden van karretjes, scootmobiel grint meenemen.
Omschrijving
De paden in de moes-, bloementuin en de hakplek zijn bedekt met houtsnippers.
Tips
Breng ieder jaar een nieuwe laag snippers op. Na jaar of 4 kun je de bovenlaag even aan de kant harken en de vercomposteerde onderlaag oogsten om b.v. fruitboompjes en/of bessenstruiken te voeden. Check even bij de groenafdeling bij uw gemeente of er houtsnippers te verkrijgen zijn. 131246
Ervaringen
Zeer tevreden over de houtsnipperpaden! Buiten dat het uitstekend afdekt, vrijwel geen onkruid toelaat (als de laag dik genoeg is) is het geruisloos, dempt het omgevingsgeluiden, en gaan schimmels onmiddellijk aan de gang om er een fantastische compost van te maken. Zelfs de vlinders en kevers vinden het heerlijk om in het vroege voorjaar zich te warmen in het zonnetje. Tja..ook de slakken..
Omschrijving
In onze tuin staan verschillende volwassen bomen die bewoners verkoeling bieden. Ook zijn er op diverse plekken fruit en sierboompjes die de tuin schaduw bieden.
Ervaringen
Zowel de beukenboom als de walnotenboom in onze tuin geven niet alleen schaduw maar ook intimiteit, geen plaaginsecten en een gelegenheid om midden in het groen elkaar te ontmoeten.
Omschrijving
De laatste jaren hebben we de bodembedekkers royaal de ruimte gegeven. Naast de maagdenpalm, vergeet-mij-nietjes, bos-, wilde en gewone aardbeien groeit er ook penningkruid, hondsdraf, kruipend zenegroen en bijenkorfje, verder kan Oost Indische kers ook z'n gang gaan waar gewenst.
Tips
Waar niet gewenst, weghalen, de opbrengst is vele malen meer dan het bij voorbaat wegschoffelen.
Ervaringen
Begroeide grond houdt veel meer vocht vast dan zwarte grond. Niet onbelangrijk is ook een rijk bodemleven, insectenleven en snoepende diertjes 😉
Omschrijving
Veel aandacht voor bloemen in onze tuin! Dit om velerlei redenen, naast dat een lust voor het oog is voor de bewoners en omgeving, worden ook onze algemene ruimtes geregeld opgefleurd met deze bloemen. Maar vooral dient het als voedsel en rendez-vous plek voor al de insecten die graag onze tuin bezoeken. Bio zaden of planten gebruiken!
Omschrijving
In voorgaande maatregelen zijn al wat inheemse planten voorbij gekomen. misschien ook nog een kiekje van look zonder look omdat het smakelijk is voor op de boterham, maar ook waardplant voor de oranjetipjes. Bramen doen het best dit jaar!
Tips
Kijk wat de sierwaarde of voedselaanbod is en of het het waardplant kan zijn, voor je deze er weer uittrekt.
Ervaringen
Spontaan gekiemde inheemse planten vertellen ook wat over de bodemgesteldheid.
Omschrijving
Het gebruik van biologische zaden en planten is van groot belang voor het behoud van de diversiteit.
Tips
Verleid de bloemen/plantenkwekers als consument om over te stappen op biologische planten, veel vraag zal bijdragen aan een sneller aanbod daarvan. Er is al wel wat te bemachtigen, kijk maar eens rond op het internet. Kijk of je stekjes van iemand kan krijgen of ruilen. Koop bio zaden of oogst zaad van (wilde) bloemen. Ja, het duurt ietsje langer om de eerste bloemen te zien of om een lekker bossige plant te hebben, maar het uiteindelijke resultaat is onbetaalbaar!
Omschrijving
Bomen zijn een wezenlijk onderdeel van een tuin, ze zijn er in allerlei vormen, maten en kleuren, met keuzes in bloeiwijzes, vrucht of noten. Alle organismen zullen blij zijn met een boom!
Tips
Kijk eens naar een bijenboom (voor de wat grotere tuin..) 1 van de weinige bomen die in juli/augustus zeer rijk bloeit, het is daarom een een absolute aanrader. Buiten dat het een prachtig decoratieve boom is in alle seizoenen, is het dus ook een giga nectar verstrekker. Het gonst dan ook weken lang! Later zullen vogels zich tegoed doen aan de bessen.
Omschrijving
Iets minder maaien geeft de bloemetjes een kans om uitbundig te bloeien.
Ervaringen
De larven (engerlingen) onder de grasmat van de prachtige meikever knagen helaas aan de wortels van het gras. Gelukkig zijn ze fikse eiwittenbronnen voor de kauw-, en roekenkolonie. deze trekken hele plukken gras en mos weg om er bij te kunnen komen, wat het weer verlucht en het emelten bestand decimeerd. Op het moment dat de mei of junikevers uitvliegen is het dan ook een drukte van jewelste om ze te pakken te krijgen! De emelten van de gouden tor eten dood organisch materiaal, dus geen plaagdier. Denk niet dat de vogels een voorkeur hebben..
Omschrijving
We hebben véél soorten eetbare bloemen in de tuin. Uiteraard is ook dan biologisch kweken belangrijk!
Ervaringen
Informeer jezelf wat eetbaar is en laat je verrassen!! Niet alleen een streling voor het oog maar ook voor de smaakpapillen. De inhoudsstoffen kunnen ook bijdragen aan het welbevinden.
Omschrijving
Vierkantenmeter (120cm. bij 120cm.) bakken werken heel prettig! 16 vakken per bak, handig voor wisselteelt, goed controleerbaar qua onkruid, mesten en water geven. Een rek er achter zodat er ook klimmers in kunnen groeien. De oogst zal niet teleurstellen.
Ervaringen
Het hout van de bakken warmt snel op, dat vinden de vlinders fijn, zaaigoed trouwens ook, het kiemt snel. Roodborstje komt meestal even kijken bij een vak opnieuw mesten en zaaien, wormencompost.., je weet maar nooit!
Omschrijving
Op diverse plekken hangen nestkastjes, die door kool of pimpelmezen gebruikt worden. Roodborst gebruikte dit voorjaar een tuingereedschapsbakje in kasje als veilig onderkomen, waar 4 jongen zijn uitgevlogen.
Tips
In de buurt van de kastjes wat nestmateriaal aanbieden!
Ervaringen
Op 1 van de kastjes hebben we 'duivenpinnen' gebonden, daar een kat het voor elkaar kreeg om bovenop het kastje in de walnotenboom te komen via grote zijtak.
Omschrijving
Er staan intussen 4 egelhuisjes, die het ene jaar succesvol gebruikt zijn, helaas afgelopen jaar niet. Ook zijn er verschillende rommelhoekjes met rijkelijk blad waar de egels hun eigen plekje kunnen creëren, wie weet gebruiken ze die plekjes liever.
Tips
Deze pallet staat op houtsnippers in een rustig hoekje, voor de helft gevuld met blad. Over de pallet een vuilniszak (elk jaar vervangen om microplastic-vorming te voorkomen) daar ruim blad overheen met een stuk gaas om het niet te laten verwaaien. Daar wij een paar plaggen gras 'over' hadden hebben we die er bovenop gelegd. Al met al een organisch geheel! Geen idee wie er gebruik van maakt, we laten het weer een jaar met rust.
Omschrijving
Naast de wilde bijenmuur zijn er ook diverse kleine insectenhotelletjes. Leuk om zelf samen te stellen. Hier zijn bamboe stengels gebruikt uit de tuin. Maak de randen van de stengels glad met een schuurpapiertje zodat de vleugeltjes niet beschadigd raken, dat is ook belangrijk na gaatjes boren in een plak hout of tak.
Omschrijving
De vlinders krijgen wat extra aandacht dit jaar. Laat de uitgebloeide bloemen staan voor de de vogels en de knaagdiertjes in de winter.
Tips
Laat een banaan liggen, ook als je denkt dat er echt niets meer te halen is...de vlinders vechten erom! Maak een bio rietsuiker nectar, 1/9 deel suiker - rest water, even verwarmen om de suiker op te lossen. Af laten koelen en een schuursponsje (met de gele kant naar boven) passend maken zodat het precies in een bakje past, vul het dan met nectar.
Omschrijving
Diverse ondiepe schalen zijn geschikt als drinkwater of baddergelegenheid. Voor insecten zijn knikkers in een schaal een uitstekende manier om te drinken en niet te verdrinken. In grotere schalen is het beter om b.v een paar stenen te leggen zodat de kleine vogels ook veiliger kunnen badderen of drinken (insecten zullen dat ook gebruiken). Zet ze op een plek waar de katten niet of heel moeilijk bij kunnen komen. Plaats ook schalen op de grond. Op een mooi verstopplekje voor b.v. de egels, en ook een schaal met een ruim zicht, de dieren zullen zelf zo hun voorkeuren hebben.
Tips
Dek emmers en bakken af met gaas als je er water in laat staan, om te voorkomen dat ze verdrinken. We gebruiken een grote cementbak om water op te vangen tijdens het pompen (hand grondwaterpomp). Daar ligt gaas op wat een beetje doorgezakt is, dat is een geweldig vogelbad als je deze vol laat staan.
Meer informatie
Verharding
Reden:
Tip:
Afkoppelen
Aantal afgekoppelde m2:
Reden:
Tip:
Daken
Reden:
Tip:
Hitte in de tuin
Tip:
Eetbare tuin
Reden:
Tip:
Dieren in de tuin
Reden:
Tip:
Recycling
Reden:
Tip: